Vitamin A là gì - có tác dụng như thế nào trong điều trị mụn?

Vitamin là một phần không thể thiếu trong cơ thể vì chúng góp mặt trong nhiều quá trình chuyển hóa quan trọng.  Vitamin A còn được đánh giá cao trong các công năng liên quan đến làn da. Vậy Vitamin A có tác dụng như thế nào trong điều trị mụn?

Vitamin A là gì?

Vitamin là một phần không thể thiếu trong cơ thể vì chúng góp mặt trong nhiều quá trình chuyển hóa quan trọng. Và vitamin cũng là nhân tố giúp duy trì các hoạt động của các cơ quan diễn ra trọn vẹn, tích cực hơn, và duy trì sự sống trong cơ thể. Vitamin A là một trong số các vitamin cần thiết đó. 

Về cơ bản mỗi loại vitamin lại nắm giữ những công dụng, vai trò khác nhau trong hoạt động sống của cơ thể. Vitamin A đảm đương nhiệm vụ duy trì hoạt động của mắt, tăng cường hệ thống miễn dịch cũng như giúp cơ thể phòng chống một số bệnh lý. Điển hình phải kể đến nhiễm khuẩn như sởi, tiêu chảy, viêm đường hô hấp,  quáng gà, khô mắt, bệnh ngoài da,...

Vitamin A là gì?

Công dụng của vitamin A trong điều trị mụn

Ngoài việc có tác dụng đối với sức khỏe cơ thể nói chung, vitamin còn được đánh giá cao trong các công năng liên quan đến làn da. Có thể nói, vitamin A hay các hoạt chất dẫn xuất từ vitamin A như retinol hay tretinoin đều được ứng dụng, góp mặt trong nhiều sản phẩm chăm sóc da. 

Vậy cụ thể, vitamin A có tác dụng gì với làn da, hay vitamin A có tác dụng như thế nào trong điều trị mụn?

Về cơ bản, vitamin a có 2 loại retinoids, carotenoids.Tuy nhiên, khi vào trong cơ thể vitamin A sẽ đều được chuyển hóa thành  retinoids. Và đây cũng chính là nhân tố có nhiều đóng góp quan trọng với sức khỏe cơ thể cũng như với làn da. 

• Chống lão hóa da: vitamin A là chất chống oxy  vô cùng hiệu quả. Trước tác động của các gốc tự do, vitamin A sẽ nhanh chóng làm thuyên giảm đi cũng như giúp tế bào tránh khỏi những thương tổn. Thêm vào đó, Vitamin A khi được bổ sung vào cơ thể sẽ nhanh chóng tham gia vào quá trình chuyển hóa chất, thúc đẩy quá trình tăng sinh collagen, tế bào mới.

         Nhờ vậy, mạng lưới nâng đỡ dưới da được tăng cường hạn chế nếp nhăn, da chùng nhão. Đồng thời đối với vùng tế bào da bị thương tổn do sự tấn công của vi khuẩn gây mụn, vitamin A sẽ giúp chữa             lành, tăng tái tạo. Nhờ vậy, da sau mụn hạn chế được tình trạng sẹo thâm, sẹo rỗ. 

Công dụng của vitamin A trong điều trị mụn

• Tăng sức đề kháng cho da: Cũng chính nhờ khả năng có thể tham gia vào nhiều quá trình trong cơ thể, vitamin A còn giúp làm tăng hệ miễn dịch của làn da. Nhờ vậy làn da có khả năng tránh khỏi những xâm nhập của vi khuẩn từ môi trường bên ngoài. Và cũng do đó, mụn mới sẽ được hạn chế hình thành, làn da cũng sớm rút ngắn quá trình điều trị mụn, chữa lành vết thương cho vùng da mụn. 
• Cấp dưỡng ẩm cho da: hoạt chất  retinoids - vitamin A có khả năng giúp cấp dưỡng, duy trì độ ẩm cho làn da. Bởi không có hoạt chất này làn da sẽ xảy ra hiện tượng da khô, bong tróc. Và theo nguyên lý cơ bản của da, khi da khô dầu thừa sẽ được sản sinh nhiều hơn. Chính vì vậy, lúc này các ổ mụn cũng sẽ phát triển nghiêm trọng hơn. Do vậy, khi da được duy trì độ ẩm sẽ hạn chế được tình trạng dầu thừa. Kiểm soát dầu thừa hiệu quả, vitamin A đóng góp không nhỏ trong việc điều trị mụn. 

         Chưa kể, khi da đủ độ ẩm, lớp màng bảo vệ da tự thân lipid cũng sẽ được tăng cường, duy trì. Lớp màng này là lớp hàng rào giúp ngăn cản tác động từ môi trường ngoài 

• Chống viêm kháng khuẩn: vitamin A có khả năng chống viêm, kháng khuẩn nên khi bổ sung vitamin A các ổ mụn viêm cũng được làm dịu, thuyên giảm chứng sưng đỏ. 
• Loại bỏ tế bào da chết: Theo một nghiên cứu  nếu cơ thể thiếu hụt  retinoids thì sẽ xảy ra hiện tượng sừng hóa trên da. Và điều này sẽ gây nên hiện tượng bít tắc lỗ chân lông. Và đây chính là  một trong những nguyên nhân gây nên mụn. Da bị bí bách dầu thừa không thể thoát ra ngoài rất dễ gây nên các ổ mụn viêm dưới da. Chưa kể, lớp sừng hóa còn là rào cản ngăn ngừa các dưỡng chất từ kem dưỡng thấm vào da. Đó là lý do vì sao bạn chăm sóc da, điều trị mụn mãi không hết. 

        Bổ sung vitamin A sẽ ngăn ngừa được tình trạng sừng hóa tế bào. Đồng thời đó, các hoạt chất là dẫn xuất của vitamin A như retinol hay tretinoin còn có tác dụng trong việc giúp lấy đi lớp sừng hóa đó              giúp da thêm thông thoáng hơn. 

• Ức chế hình thành hormone Androgen: Hormone này chính là nhân tố khiến cho tuyến bã nhờn bị kích thích hoạt động mạnh hơn. Điều này gây nên tình trạng dầu thừa ứ đọng, và đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến mụn. Do đó, khi bổ sung vitamin A, hormone này sẽ bị ức chế hình thành, Cũng nhờ vậy mà tình trạng mụn sẽ dần thuyên giảm. 

Có thể nói, vitamin A có nhiều công dụng trong việc điều trị mụn cũng như chăm sóc da. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc cứ dùng vitamin A da sẽ đẹp. Bởi thực tế, bất kể một sản phẩm, một hoạt chất nào cũng đều có hai mặt, mặt lợi và mặt hại. Nếu không biết cách sử dụng, hoạt chất đó thậm chí từ có lợi sẽ quay ngược trở lại gây hại cho bạn. Và vitamin A cũng không ngoại lệ. 

Chính vì vậy, bạn cần tìm hiểu cách sử dụng vitamin A trị mụn hay cách bổ sung vitamin A vào cơ thể như thế nào để phù hợp nhất mà không gây ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân. 

Cách dùng vitamin A trị mụn

Theo những chia sẻ kể trên có thể thấy, để vitamin A phát huy hết tính năng, công dụng mà không làm ảnh hưởng đến sức khỏe hay tác dụng phụ cho người dùng bạn cần cẩn trọng trong cách dùng vitamin A trị mụn. 

Bổ sung bằng đường ăn - uống

• Thực phẩm:

Vitamin A trong tự nhiên có rất nhiều trong các loại rau củ quả như cà rốt, cà chua, khoai lang, rau xanh, trái cây (xoài, mơ, mận). Bên cạnh đó, vitamin A cũng có trong động vật như cá hồi, gan bò, chế phẩm từ sữa (phô mai, sữa, bơ…), trứng, các loại cá, tôm.

Chính vì vậy, bạn hoàn toàn có thể bổ sung vitamin A cho cơ thể vừa giúp tăng cường sức khỏe, đẹp da, đẹp dáng và hỗ trợ điều trị mụn thông qua con đường ăn uống. 

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng nên tuân thủ việc nấu nướng để không làm mất chất, thay đổi tính chất của vitamin A. Thêm vào đó, để tốt cho sức khỏe cũng như làn da, đặc biệt là da mụn bạn cần hạn chế việc dùng dầu mỡ, chiên xào. 

Thay vào đó, bạn nên ăn thức ăn ở dạng luộc, hấp, hay nước ép trái cây, rau củ. 

• Thực phẩm chức năng:

Thực tế không phải ai cũng đảm bảo được lượng vitamin A chuyển hóa từ thức ăn vào cơ thể sẽ trọn vẹn hay đủ lượng. Do vậy, thực phẩm chức năng cũng là một phương án để bạn chọn lựa. Ưu điểm của sản phẩm này đó là chứa hàm lượng lớn vitamin A cô đặc, nhiều sản phẩm vitamin A đã được điều chế ở dạng dễ hấp thụ nhất, đảm bảo cơ thể sẽ tiếp nhận một cách trọn vẹn nhất. 

Tuy nhiên, khi bổ sung vitamin A thông qua thực phẩm chức năng đòi hỏi bạn phải tuân thủ về liều lượng, thời gian sử dụng và những ‘cấm kỵ’ trong quá trình sử dụng. Do đó, với thực phẩm chức năng bổ sung vitamin A bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng cũng như đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. 

Bạn không nên tự ý sử dụng tại nhà, để tránh việc gây nên các tác dụng phụ, mất kiểm soát trong cơ thể. 

Gợi ý một số sản phẩm uống chứa vitamin A: Vitamin A Now Foods, Nature Made Vitamin A, Pure Encapsulations Vitamin A,...

Bổ sung bằng đường ăn - uống

Bổ sung trên bề mặt da tác động tại chỗ

Ngoài việc bổ sung vitamin A từ bên trong thì bạn hoàn toàn có thể bổ sung trên bề mặt da, giúp tác động tại chỗ, trực tiếp trên từng các nốt mụn. Với hình thức này bạn có thể áp dụng 2 cách dưới đây. 

• Mặt nạ tự nhiên

Như lúc đầu đã chia sẻ, vitamin A có trong tự nhiên rất nhiều từ chính trong các loại rau củ, trái cây, các nguyên liệu tự nhiên khác. Do vậy, bạn hoàn toàn có thể sử dụng các nguyên liệu tự nhiên đó để làm mặt nạ, công thức trị mụn. 

Một số mặt nạ từ đu đủ, bí đao, hoặc kết hợp vitamin A dạng viên nang cùng với các nguyên liệu khác khổ qua, nha đam, …. để tạo thành các công thức mặt nạ vừa bổ sung vitamin A cho da vừa giúp làm dịu các nốt mụn sưng đỏ cũng như cấp dưỡng ẩm cho da mụn kiểm soát dầu thừa. 

Ưu điểm của loại mặt nạ thiên nhiên này là tương đối dễ làm, dễ thực hiện và an toàn cho da, chi phí lại thấp. 

Tuy nhiên, hình thức này lại không giúp bổ sung đủ hàm lượng vitamin A cho da cũng như các hoạt chất khác đều ở dạng phân tử lớn nên sẽ không thể thấm sâu vào dưới da. Điều này khiến cho việc điều trị mụn sẽ diễn ra tương đối chậm và đòi hỏi bạn phải thực hiện trong thời gian dài. 

Ngoài ra, với hình thức này bạn phải cẩn thận, kỹ lưỡng trong từ khâu chọn nguyên liệu, hòa trộn nguyên liệu để hạn chế đưa vi khuẩn, bụi bẩn lên da mặt gây bít tắc lỗ chân lông. Thêm vào đó cần nhớ đến thời gian khi đắp, tránh đắp quá lâu khiến da “thiếu oxy” dễ bị kích ứng, ngứa hay mẩn đỏ. 

Gợi ý 3 công thức bổ sung vitamin A cho da:

1. Công thức 1: Mật ong + chanh tươi

• Chuẩn bị 1 muỗng cà phê mật ong cùng 2 muỗng nước cốt chanh, trộn đều hỗn hợp. 
• Vệ sinh vùng da mụn sạch sẽ, chỉ nên chấm hỗn hợp lên từng nốt mụn. 
• Đắp trong vòng 15 phút và rửa lại bằng nước sạch. 
• Không nên đắp quá lâu và cũng tránh dùng khắp mặt hay các vùng da nhạy cảm như mắt, cánh mũi vì có thể khiến da dễ kích ứng. 

2. Công thức 2: Đu đủ

• Chuẩn bị 1/ 2 trái đu đủ chín, bỏ vỏ và đem xay nhuyễn. 
• Đắp hỗn hợp lên vùng da mụn và rửa lại mặt sau 20 phút. 

3. Công thức 3: Vitamin A + nha đam

• Chuẩn bị một viên nang vitamin A cắt lấy phần dịch bên trong, trộn cùng 1 lá nha đam đã lấy phần thịt bên trong xay nhuyễn. 
• Đắp hỗn hợp lên vùng da mụn và rửa lại sau 15 phút. 
• Nha đam giàu vitamin, khoáng chất sẽ cung cấp độ ẩm cho da hiệu quả. 

Gợi ý 3 công thức bổ sung vitamin A cho da

Sản phẩm có sẵn  trên thị trường 

Thực tế thì đây được xem là hình thức phổ biến nhất để bổ sung vitamin A bởi ưu điểm dễ sử dụng, tiện lợi và sản phẩm cũng vô cùng đa dạng. Từ mặt nạ, cho đến kem dưỡng, kem đặc trị mụn đều có chứa vitamin A với hàm lượng tương đối. 

Đặc biệt hơn, đi kèm vitamin A trong các sản phẩm chăm sóc da còn bổ sung thêm nhiều các hoạt chất khác. Nhờ vậy, làn da mụn sẽ được tăng cường cấp dưỡng ẩm, kiểm soát dầu thừa, làm giảm sưng viêm các ổ mụn nhanh chóng. Đồng thời đó, các nốt mụn sẽ sớm bị ức chế, tránh lây lan hay ăn sâu dưới da hơn. 

Gợi ý một số sản phẩm chăm sóc da chứa vitamin A: Skinceuticals Retinol 0.3 Refining Night Cream, Avon Infinite Effects Reversalist Night Cream, Clinical 1% Retinol Treatment, The Ordinary Retinol 1% In Squalane,...

Gợi ý một số sản phẩm chăm sóc da chứa vitamin A

Khi dùng các sản phẩm thoa ngoài da bạn cần đặc biệt chú ý:

• Khi đang bổ sung vitamin A bằng đường uống bạn nên hạn chế sử dụng sản phẩm thoa ngoài da, để hạn chế việc bổ sung dư thừa khiến da dễ bị vàng, kích ứng. 
• Bạn không nên dùng cùng lúc các sản phẩm, mặt nạ cung cấp vitamin A cùng các sản phẩm chứa retinol- một hoạt chất có cùng công thức với vitamin A, hay còn gọi là dẫn xuất của vitamin A. Vì lúc này cũng sẽ gây nên hiện tượng dư thừa và sẽ dễ kích ứng cho da. 
• Nếu bạn sử dụng các sản phẩm đặc trị mụn có chứa vitamin A thì nên bổ sung thêm kem dưỡng ẩm. Tuy nhiên, không nên sử dụng nhiều sản phẩm chứa vitamin A trong cùng một chu trình chăm sóc da.
• Đừng quên vệ sinh da bằng các sản phẩm chuyên dụng cho da mụn để giúp làm sạch, lỗ chân lông thông thoáng và hấp thụ dưỡng chất, vitamin A từ kem dưỡng tốt hơn. 
• Nếu dùng các sản phẩm có chứa retinol thì nên tránh dùng các sản phẩm tẩy da chết BHA/AHA, hoặc hãy dùng cách nhau để da nghỉ ngơi tránh khiến da bị quá tải, dễ kích ứng. 

Lưu ý khi dùng sản phẩm chứa Vitamin A

Tác dụng phụ khi dùng vitamin A quá liều 

Mặc dù vitamin A có lợi cho da, cũng như cho cơ thể, nhưng như bao hoạt chất khác, vitamin A cũng không tránh khỏi việc sẽ gây tác dụng phụ cho người dùng nếu không sử dụng đúng cách. Một số tác dụng phụ thường gặp khi dùng vitamin A quá liều, trong thời gian dài như sau: 

Thường gặp:

• Nôn ói, tiêu chảy, đầy bụng, thóp hơi phồng.
• Khó thở cục bộ, đau đầu, sưng tấy, ngứa da, sưng mặt hoặc môi, dị ứng.

Hiếm gặp:

• Tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
• Chảy máu ở phổi, nhìn mờ, đau nhức xương.
• Thay đổi trong chức năng miễn dịch.
• Viêm gan mạn tính, sẹo gan.
• Ho, sốt, nứt móng tay, nứt môi.
• Suy giảm chức năng tuyến giáp.
• Rụng tóc, loãng xương, rối loạn sắc tố da.
• Vàng da.

Tác dụng phụ khi dùng vitamin A quá liều 

Thực tế, chỉ khi bạn sử dụng quá liều lượng vitamin A hoặc do cơ thể của bạn không thể đáp ứng mới dễ xảy ra những hiện tượng tác dụng phụ kể trên. Về căn bản, những tác dụng phụ kể trên hầu hết đều xuất hiện khi bạn bổ sung vitamin A qua đường uống. 

Trong khi đó nếu bạn dùng vitamin a trị mụn tại chỗ, ngoài da, với liều lượng tương đối sẽ vừa giúp cải thiện tình trạng mụn lại hạn chế được các tác dụng phụ. Tuy nhiên, nên nhớ chỉ dùng với liều lượng thấp, không nên quá vội vàng, sử dụng quá nhiều sẽ dễ gây tác dụng ngược. 

Bên cạnh đó, trong chế độ ăn uống hàng ngày cũng không nên vì muốn trị mụn mà lên thực đơn chỉ tập trung vào các thực phẩm chứa vitamin A vì có thể vừa khiến lượng vitamin A vượt ngưỡng, vừa gây mất cân bằng dưỡng chất. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tổng thể cũng như làn da.

Lưu ý khi dùng vitamin A 

Khi dùng vitamin A cũng rất dễ gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn nếu dùng không đúng cách hay quá liều. Chính vì vậy, để dùng vitamin A trị mụn an toàn bạn cần lưu ý những vấn đề sau:

Lưu ý khi dùng vitamin A

• Trước khi dùng vitamin A đường uống, bạn cần thông báo với bác sĩ về tiền sử dị ứng cũng như nếu đang cần điều trị các bệnh lý khác với thuốc. Bởi lẽ khả năng tương tác thuốc, cũng như gây nên các phản ứng có thể làm suy giảm chức năng của thuốc, hoặc gây hại cho người dùng. 
• Cholestyramin, neomycin, parafin lỏng làm giảm khả năng hấp thu vitamin A của cơ thể, vì vậy bạn không nên dùng chung. 
• Nếu bạn đang mắc bệnh Rosacea, bệnh chàm cấp tính, đang cho con bú, có thai, viêm da cấp tính thì không nên dùng vitamin A. 
• Khi dùng quá liều vitamin A và gặp phải một số triệu chứng tác dụng phụ bạn nên thông báo với bác sĩ và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và xử lý kịp thời. 
• Đặc biệt chú ý đến hạn sử dụng của vitamin A thực phẩm chức năng, không nên dùng sản phẩm đã hết hạn vì vitamin A đã bị biến đổi chất rất dễ có độc tố gây hại. 
• Nếu sử dụng các sản phẩm thoa ngoài da chứa vitamin A bạn cần chống nắng cẩn thận để hạn chế việc da bị tia UV ảnh hưởng. 
• Bên cạnh việc bổ sung vitamin A, bạn cần xây dựng chế độ thực đơn, ăn uống nhiều rau xanh, trái cây khác cũng như hạn chế sử dụng bia rượu, chất kích thích, cà phê, thuốc lá. 
• Cần duy trì nếp sống sinh hoạt lành mạnh, tránh căng thẳng mệt mỏi để hạn chế việc kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh.